Игра-викторина содержит разнообразный материал для гражданско-патриотического воспитания; может быть использована классными руководителями и педагогами-организаторами для проведения патриотических мероприятий, при изучении белорусского языка, литературы, географии и будет интересна учащимся.
Юлия КОМИССАРОВА,
учитель иностранных языков
ГУО «Средняя школа № 22 г. Гродно»
Современное белорусское общество заинтересовано в гражданах-патриотах, у которых сформировано чувство национального самосознания, гордости за свою страну, бережное отношение к истории, культурным и духовным ценностям. Гражданско-патриотическое воспитание молодого поколения является важным направление учебного и воспитательного процесса в современной школе.
Огромный вклад в формирование гражданственности и патриотизма вносит ОО «БРПО», как имеющее республиканский статус объединение, сохранившее традиции, заложенные в далекие 20-е годы. Знание истории пионерского движения – добрая пионерская традиция. Знание истории, географии, культуры, языка родной страны – необходимое условие для формирования жизненной позиции.
Мы предлагаем междисциплинарную интеллектуальную игру для членов пионерской организации и других учащихся, которая представляет собой викторину в современном понимании, с использованием медиа-контента, информационных технологий для эффективной работы в учебном и воспитательном процессе.
Цель: повлиять на рациональную и эмоциональную сферу учащихся, для формирования преданности Родине, приверженности к сохранению природного и культурного наследия, национальных ценностей, межнациональных и межличностных отношений.
Задачи:
– привитие глубокого уважения к национальному наследию, традициям, культуре, религиям Беларуси;
– привитие любви и уважения к белорусскому языку как языку коренного населения Беларуси, к русскому и другим языкам;
– развитие компетенций XXI века: коммуникативных навыков, медиаграмотности как умения работать в информационной среде самостоятельно (находить, сравнивать, анализировать информацию);
– раскрытие красот белорусской природы, убеждение в необходимости охраны экологической среды.
Возможные формы проведения: индивидуальная и командная игра.
Данная игра актуальна для организации мероприятий в режиме онлайн (дистанционно) в связи с эпидемиологической ситуацией.
В соответствии с Программой мер по реализации Концепции развития молодежного движения в Республике Беларусь игра составлена по следующим направлениям:
1) «Я гражданин Республики Беларусь»;
2) «А память священна»;
3) «Спадчына»;
4) «Природа – наш дом, ты хозяин в нем»
Игра-викторина состоит из восьми разделов:
1) Символы и атрибуты ОО «БРПО
2) Міфалогія. Казкі, легенды, паданні
3) Геральдыка гарадоў і вёсак Беларусі
4) Літаратура Беларусі
5) Прафесіі
6) Геаграфія Беларусі
7) Птушкі Беларусі
8) Фаўна Беларусі
и двух бонусных кроссвордов:
9) Знаете ли Вы Беларусь?
10) Я гражданин Республики Беларусь!
За каждый правильный ответ начисляется 1 балл. Победителем признается тот участник или команда, которые наберут наибольшее количество баллов.
I Символы и атрибуты ОО «БРПО»
|
Выберите правильный вариант ответа (☺правильный ответ) |
|||
|
1. Кто из них является символом БРПО? |
☺ |
 |
 |
|
2. Когда мы отмечаем |
13 сентября ☺ |
13 октября |
23 сентября |
|
3. Что обозначает |
пламя ☺ |
воздух |
земля |
|
4. Выберите только те акции, которые проводит БРПО |
☺ |
☺ |
☺ |
 |
 |
|
|
|
5. Сколько лет исполнилось ОО «БРПО» в 2020 году? |
20 лет |
30 лет ☺ |
50 лет |
|
6. Как называется военно-патриотическая игра, которую проводит БРПО? |
Зарница☺ |
Мы – патриоты! |
Солдат |
|
7. Как переводится |
Вогнік ☺ |
Агеньчык |
Аганёк |
|
8. Выберите только законы пионеров Беларуси |
закон чести☺ |
закон слова☺ |
закон дружбы☺ |
|
закон хозяина☺ |
закон заботы☺ |
закон поддержки |
|
|
закон доброты |
закон ответственности |
||
|
9. Что не является |
 |
☺ |
☺ |
 |
|||
II Міфалогія. Казкі, легенды, паданні
Увесь свет старажытныя беларусы дзялілі на тры часткі.
Верхняя – Неба – месца знаходжання галоўных багоў – багоў святла, дабра.
Сярэдняя частка – Зямля, тут жывуць зямныя багі, мноства добрых і злых духаў, людзі, жывёлы, растуць дзівосныя расліны.
Ніжняя частка – Падземны свет – месца пражывання падземных багоў і духаў, у большасці сваёй ліхіх, якія ўвасабляюць цемру, зло, холад.
Усе тры міры злучаны паміж сабой сусветным дрэвам. У беларусаў гэта Дуб.
|
1 Багіня вясны |
Лёля (Ляля) ☺ |
Цёця |
|
Зюзя |
Хахуля |
|
|
2 Багіня часу і лёсу людзей, апякунка жанчын і жаночых рамёстваў: ткацтва, прадзення, вышывання |
Жыва |
Макаш☺ |
|
Дзявоя |
Ламя |
|
|
3 Вярхоўны бог славян |
Дажбог |
Пярун |
|
Ярыла |
Сварог☺ |
|
|
Вялес |
Стрыбог |
|
|
4 Беларусы верылі, што Морана (Мара) передае памерлых Бабе-Язе, якая жывіцца іх душами. На санскрыце слова «ahi» азначае … |
змей, змея ☺ |
ведзьма |
|
ноч, цемра |
пекла |
|
|
5 У “Аповесці мінулых гадоў” гаворыцца, што князь і дружына кляліся Пяруном, а ўся Русь… Якім богам? |
Вялесам ☺ |
Родам |
|
Стрыбогам |
||
|
6 Калі гэты бог раз’юшыцца, то полымя прарываецца на паверхню зямлі, і ад яго загараюцца лясы, балоты, лугі, высушваецца зямля. Імя гэтага бога… |
Жыж ☺ |
Кара |
|
Пярун |
||
III Геральдыка гарадоў і вёсак Беларусі
На прыкладзе нашай краіны добра бачна, як кожная гістарычная эпоха накладала свой адбітак і на геральдыку. Ці ведаеце вы гербы беларускіх гарадоў і мястэчак?
З летапісу
|
1 Як называецца рыба на гербе гэтага горада? |
галавень |
мянтуз |
стронга☺ |
|
пелядзь |
шчупак |
аўсянка |
|
|
2 З 19 рэлігійных гербаў часоў Вялікага Княства Літоўскага дзяржаўную рэгістрацыю на сённяшні дзень прайшлі толькі чатыры. Адзначце іх |
☺ |
 |
 |
|
☺ |
 |
☺ |
|
|
☺ |
|||
|
3 Князёўна Соф’я з гэтага мястэчка стала жонкай… Каго? |
маскоўскага вялікага князя Васіля ІІІ |
польскага караля Ягайлы ☺ |
князя Гедыміна |
|
польскага караля Жыгімонта |
|||
|
4 Дзе устаноўлены помнік “Дрэва жыцця”: бронзавае дрэва, на якім сядзіць вавёрка? |
Бабруйск |
Смаргонь |
Ваўкавыск |
|
Ліда |
Вялікая Бераставіца ☺ |
Іўе |
|
|
5 Адзначце герб, на якім ёсць элемент “Сцыпіён” вядомага шляхецкага рода італьянскага паходжання |
☺ |
 |
 |
|
|||
|
6 Адзначце горад, чый герб на малюнку
|
Зельва☺ |
Слуцк |
Рэчыца |
|
Гомель |
Вільня |
|
|
|
7 Выберыце гербы толькі беларускіх гарадоў і мястэчак |
 |
☺ |
 |
|
☺ |
 |
☺ |
|
|
8 Гэты герб выкарыстоўваўся з сярэдзіны XVII стагоддзя ў мястэчку пад назвай …
|
Жыровічы☺ |
Любча |
Поразава |
|
Маладзечна |
Навагрудак |
Барысаў |
|
|
9 Што не з’яўляецца гербам горада ці мястэчка? |
☺ |
 |
☺ |
 |
 |
 |
|
|
10 Адзначце горад, які аб’яднае ўсіх гэтых жанчын: Ганна Радзівілава, Марцыбела Агінская, Хрысціна Сапега, Барбара Тызенгаўз, Эльфрыда Замойская? |
Кобрын |
Віцебск |
Полацк |
|
Іўе ☺ |
Мінск |
Адэльск |
|
IV Літаратура Беларусі
Кнігі – гэта рэкі, якія напойваюць увесь Сусвет. Ад іх зыходзіць мудрасць.
|
1 Скуры якіх жывёл былі асноўным матэрыялам для кніг да XIV стагоддзя? (больш, чым 1 варыянт ) |
казлянят ☺ |
буслоў |
цялятаў☺ |
|
сабак |
ягнят☺ |
быкоў |
|
|
2 Хто стварыў самую першую граматыку |
 |
☺ |
 |
 |
 |
|
|
|
3 Якой прыладай пісалі |
пяро |
зубіла |
крэйда |
|
кувалда |
пісала☺ |
|
|
|
4 Каго з усходне-славянскіх друкароў і гравёраў XVI стагоддзя |
Усяслаў Чарадзей |
Лазар Богша |
Пётр Мсціславец☺ |
|
Сімяон Полацкі |
Францішак Багушэвіч |
|
|
|
5 Калі і дзе ўпершыню святкавалі гэты Дзень беларускага пісьменства? |
1998, Орша |
1990, Мінск |
1994, Полацк☺ |
|
1995, Тураў |
2000, Заслаўе |
2019, Слонім |
|
|
6 У перакладзе з англійскай мовы слова “фальклор” азначае… |
народныя песні |
народная творчасць |
народная мудрасць☺ |
|
народныя гульні |
|||
|
7 Якую назву мела вёска, у якой адбываліся падзеі з аповесці Янкі Брыля “Сірочы хлеб”? |
Боркі |
Галынка☺ |
Багацькаўшчына |
|
Вязынка |
Ракуцёўшчына |
|
|
|
8 Аўтарам зборніка “Вянок” з’яўляецца… |
 |
 |
 |
|
9 Хто з культурных дзеячаў старажытнай Беларусі дабраахвотна зачыніўся ў высокай драўлянай вежы, збудаванай на беразе Прыпяці? |
Сымон Будны |
Францыск Скарына |
Мікола Гусоўскі |
|
Мефодзій |
Кірыла Тураўскі☺ |
Мялецій Сматрыцкі |
|
|
10 .Калі ў беларускай мове з’явілася літара “Э”? |
у канцы |
у канцы |
у канцы |
|
у канцы |
|||
V Прафесіі
VI Геаграфія Беларусі
|
1 Самы вялікі і старажытны лес Еўропы |
Бярэзінскі біясферны запаведнік |
Белавежская пушча ☺ |
Нацыянальны парк “Нарачанскі” |
|
Нацыянальны парк “Прыпяцкі” |
|||
|
2 Паводле паданняў, адзін беларускі горад апусціўся пад ваду і на яго месцы узнікла возера. Міфы пра гэта возера натхнялі беларускага паэта Адама Міцкевіча |
Нарач |
Глыбокае |
Свіцязь☺ |
|
Доўгае |
Сінька |
Зялёнка |
|
|
3 Тайну назвы якога беларускага горада раскрыў Янка Купала ў паэме “Магіла льва”? |
Магілёў☺ |
Маладзечна |
Мінск |
|
Мсціслаў |
Масты |
Мір |
|
|
4 Вялікі друкар Пётр Мсціславец, які ў ХVI стагоддзі з Іванам Фёдаравым заснаваў першую друкарню ў Маскве, нарадзіўся ў горадзе… |
Магілёў |
Мінск |
Масква |
|
Мсціслаў ☺ |
|||
|
5 Пойму знакамітай палескай ракі Прыпяць нярэдка называюць… |
еўрапейскай ☺ Амазонкай |
еўрапейскім Нілам |
еўрапейскай Янцзы |
|
еўрапейскім Гангам |
|||
|
6 Самы вялікі ў Еўропе цэльны лесабалотны комплекс, уключаны ў Рамсарскі спіс называецца … |
“Альманскія балоты” ☺ |
“Васюганскія балоты” |
“Балоты зданяў” |
|
“Ельня” |
|||
|
7 Назва якога возера з балцкіх языкоў перекладаецца як “русалка”? |
Дрывяты |
Нешчарда |
Мястра |
|
Нарач ☺ |
Баторына |
Мядзел |
|
|
8 Праз тэрыторыю Беларусі працякаюць 20800 рэк. Рэк, даўжыня якіх больш за 500 км, усяго дзевяць. А якая рака самая доўгая? |
Заходняя Дзвіна |
Сож |
Прыпяць |
|
Заходні Буг |
Нёман |
Днепр☺ |
|
|
9 Самы высокі пункт Беларусі – Святая гара, з 1958 года называецца Дзяржынская гара. Якая вышыня над узроўнем мора гэтай гары? |
305 метраў |
355 метраў |
245 метраў |
|
345 метраў☺ |
435 метраў |
535 метраў |
|
|
10 У Беларусі ёсць шмат радовішчаў карысных выкапняў. Але самае вялікае ў Еўропе і адным з найбольшых у свеце радовішчаў з’яўляецца..? |
радовішча каменнай солі |
радовішча |
радовішча цагельнай гліны |
|
радовішча гаручых сланцаў |
радовішча калійнай солі ☺ |
радовішча бурштыну |
|
VII Птушкі Беларусі
Ці ведаеце вы назвы птушак на беларускай мове ?
|
1 Якая птушка атрымала вобразна-метафарычную назву “баранчык божы”? |
чаротаўка |
сава |
журавель |
|
чапля |
бакас☺ |
|
|
|
2 Певень кукарэкае, бусел клякоча. А як падае голас сава? |
кугакае☺ |
кігікае |
кракае |
|
стракоча |
шчабеча |
|
|
|
3 Пра якую птушку ў народзе гавораць,што яна заўсёды просіць “піць”? |
пра кнігаўку☺ |
пра галку |
пра варону |
|
пра сароку |
пра ластаўку |
|
|
|
4 Як перакладаецца на беларускую мову рускае слова “скворец”? |
шпак☺ |
грак |
верабей |
|
бусел |
жаваранак |
|
|
|
5 Як называецца гэта птушка?
|
гіль☺ |
берасцянка |
бусел |
|
крыжадзюб |
зязюля |
амялушка |
|
|
6 Знайдзіце малюнак кнігаўкі |
☺ |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
7 Як перакласці на рускую мову назву “кугакаўка”? |
неясыть☺ |
сова |
осоед |
|
ястреб |
коршун |
|
|
|
8 Што за птушка “драч”? |
☺ |
 |
 |
 |
 |
|
VIII Фаўна Беларусі
Неафіцыйнымі сімваламі Беларусі прызнаныя зубр і бусел. Але жывёльны свет Беларусі вельмі разнастайны. Прапаную вам праверыць свае веды.
|
1 “Рапуха” – гэта хто? |
☺ |
 |
 |
 |
|||
|
2 Як называецца гэта жывёла?
|
баклан |
агама |
бражнік |
|
выразуб |
кажан☺ |
жулан |
|
|
3 Рыбамі з’яўляюцца… |
стронга☺ |
буразубка |
уюн☺ |
|
шулёнак |
мянтуз☺ |
клінтух |
|
|
4 Самым буйным з жукоў беларускай фаўны даўжынёй да 8,5 см з’яўляецца… |
жук-насарог |
рагач сіні |
алянёк звычайны |
|
жук-алень☺ |
трухляк плоскі |
скрыпун асінавы |
|
|
5 Пра якую жывёлу кажуць, што яна мае хвост, як у рыбы, а заднія лапы, як у качкі? |
тхор |
барсук |
бабёр☺ |
|
мядзведзь |
заяц |
|
|
|
6 Якога слова не хапае ў радку з паэмы Якуба Коласа “Новая зямля”? А пойдзеш у Ліпава лясамі, Напэўна, стрэнешся з … |
ваўкамі |
цецерукамі |
зубрамі |
|
ласямі☺ |
дзікамі |
|
|
|
7 Хто такі “конік”? |
 |
☺ |
 |
ІХ Знаете ли Вы Беларусь? (кроссворд)
1 Какой город Беларуси называют “Королевским” ?
2 Какой город Беларуси известен своими поясами?
3 Что является одним из символов БРПО?
4 В каком месяце БРПО отмечает свой день рождения?
5 Как называется трактор, который производят в нашей стране?
6 Какое животное является талисманом БРПО?
7 Как называется участник БРПО?
8 Что является Основным Законом Республики Беларусь?
9 В каком городе родилась девочка, которая нарисовала талисман БРПО?
10 Как звали известного просветителя и первопечатника родом из Беларуси?
Зашифрованное слово – «ОКТЯБРЁНОК».
Х Я гражданин Республики Беларусь! (кроссворд)
1 Что обозначает слово «пионер»?
2 Какой город является культурным, политическим и экономическим центром Беларуси?
3 Какой самый старый город Беларуси?
4 Цветы какого растения находятся справа на гербе Беларуси?
5 Это один из национальных символов Беларуси.
6 Как называется Республиканский пионерский лагерь, который находится на берегу озера Нарочь?
7
Зашифрованное слово – «ПИОНЕР».
Список использованных источников
1 Ванiна, Н.Г. БЕЛАРУСЬ – НАША РАДЗIМА. Падарунак Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь А.Р.Лукашэнкi першакласнiку: вучэбны дапаможнiк для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi з беларускай i рускай мовамi навучання/ Н.Г.Ванiна, Л.Ф.Кузняцова, В.I.Цiрынава.– 17-е выд. – Мiнск : Адукацыя i выхаванне, 2020. – 64 с.
2 Паноў, С.В. Вучэбны прадмет “Чалавек i свет. Мая Радзiма– Беларусь” у 4класе / С.В.Паноў, С.В.Тарасаў. – Мiнск : ВЦ БДУ, 2019. – 166 с.
3 Паноў, С.В. Чалавек i свет. Мая Радзiма– Беларусь: рабочы сшытак для 4 класа / С.В.Паноў. – 3-е выд. – Мiнск : Аверсэв, 2020. – 64 с.
Предложить публикацию