Літаратурнае лато па творчасці Янкі Купалы для навучэнцаў 6–9-х класаў

- 9:26II И III СТУПЕНИ, БЕЛАРУСКАЯ МОВА І ЛІТАРАТУРА, Беларуская мова і літаратура. Пазакласная работа, Методичка

Гульня дапаможа праверыць і адкрыць новыя веды па творчасці Янкі Купалы, падрыхтавацца да алімпіяды. Матэрыял могуць выкарыстоўваць у сваёй практыцы настаўнікі беларускай мовы і літаратуры, класныя кіраўнікі, педагогі-арганізатары.

Таццяна ЧАЙКІНА, намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце,
Таццяна ЗАЙЦАВА, настаўнік пачатковых класаў
ДУА “Козенская сярэдняя школа Мазырскага раёна”,
Гомельская вобласць

 

 

Апісанне гульні

Гульня прызначана для вучняў 6–9-х класаў. Гульня дапаможа праверыць свае веды па творчасці Янкі Купалы, падрыхтавацца да алімпіяды, адкрыць новыя веды. Гульня ўяўляе сабой ілюстраванае і тэкставае лато. Маленькія карткі змяшчаюць пытанні, а вялікія карты – адказы з тэкстам або ілюстрацыямі. На кожнай вялікай карце 8 ячэек. Усяго 4 вялікія карты і 32 маленькія. На кожным полі ёсць ячэйка з малюнкам “ноты”. Гульцы праслухоўваюць урывак з песні і адказваюць на пытанні. На маленькіх картках ёсць QR-коды для замацавання сваіх ведаў пасля гульні.

 

Правілы гульні

Гуляць могуць 2 ці 4 гульцы, а таксама 2 ці 4 каманды. Удзельнікі гульні атрымліваюць вялікія карты. Вядучы бярэ па чарзе малыя карткі і чытае напісаны на іх тэкст. Той, у каго на карце маецца адпаведны пытанню адказ, кажа, што гэта такое. Калі адказ правільны, атрымлівае картку і закрывае адпаведную ячэйку. Напрыклад, вядучы чытае: “Сапраўднае імя Янкі Купалы”. Той, у каго ёсць адказ “Іван Дамінікавіч Луцэвіч”, называе і атрымлівае картку.

Усе ячэйкі на вялікіх картах, а таксама пытанні забяспечаныя адпаведнымі нумарамі. Выйграе той, хто хутка і правільна закрые ўсе ячэйкі.

 

Калі адбываецца так, што кожны правільна закрыў сваё поле, даецца суперзаданне. Патрэбна ўзяць каробку з пазламі. На кожным пазле ёсць нумар; выбраць тыя нумары, якія ёсць на полі гульцоў, і скласці адпаведную карціну. За правільнасць і хуткасць даецца 2 балы. Прадугледжаны пытанні да кожнай карціны:

1. Назавіце карціну і аўтара? (2 балы)

2. Дзе знаходзіцца помнік паэту? (2 балы)

3. Якому зборніку Янкі Купалы адпавядае карціна? (2 балы)

4. Як вы лічыце, якому вершу Янкі Купалы прысвечаны малюнак? (2 балы)

QR-коды дапамогуць праверыць адказы.

 

Карткі для гульні.

 

Матэрыял для вядучага

Пытанні

Адказ

1

У гэтым годзе свет убачыў першы верш на роднай мове. Назавіце год і верш.

1904 год, “Мая доля”

2

Пазнайце героя, назву твора. 
“… у вёсцы між сваімі
Найпрыгажэйшая была,
Грудзямі, шчочкамі, вачыма,
Як мак, між макамі цвіла.”

Наталька;
паэма “Магіла льва”

3

Якая старажытная грашовая адзінка згадваецца ў паэме “Курган”?

“…поўны гуслі насыплю дукатаў

4

Як называецца дарэвалюцыйная беларуская газета, якую рэдагаваў Янка Купала?

“Наша ніва”

5

У якім мястэчку нарадзіўся Янка Купала? 

Вязынка

6

На гэтых музычных інструментах умеў іграць Янка Купала. 

Скрыпка і дудка

7

Пазнайце героя, назавіце твор.
“Як маліна яе губкі,
А твар, як лілея,   
Як дзве зоркі яе вочы,   
Гляне – свет яснее.” 

Бандароўна;
паэма “Бандароўна”

8

Гэты верш Янкі Купалы ўвайшоў не толькі ў гісторыю літаратуры, але і ў гісторыю Вялікай Айчыннай вайны. У ваенны час ён шмат разоў перадрукоўваўся як брашура, размнажаўся як плакат. Радкамі верша радыёстанцыя “Савецкая Беларусь” пачынала і заканчвала ў ваенны час сваё вяшчанне. Назавіце верш.

“Беларускім партызанам”

9

Які твор паэта адказвае на пытанні, дзе нарадзіўся Янка Купала, што ёсць для яго Радзіма і як ён з ёю паяднаны? 

“Бацькаўшчына”

10

Заснавальнікі беларускага тэатра І.Буйніцкі і Ф.Ждановіч прасілі Купалу напісаць нешта для тэатра. Так у 1912 годзе з’явілася гэтая першая камедыя Янкі Купалы. Менавіта яна з’яўляецца візітнай карткай тэатра, які носіць імя паэта.

“Паўлінка”

11

Назавіце год выдання і назву другога зборніка паэта.

1910 год, “Гусляр”

12

Каму прысвяціў свой першы верш Янка Купала?

Першы верш паэт напісаў у дзень імянін сястры Леакадзіі. Верш быў жартоўны. Сястра пакрыўдзілася і паперку, на якой быў напісаны верш, спаліла ў печы.

13

Паслухайце ўрывак з песні і назавіце верш, на словы якога была напісана музыка?

“Малітва”

14

Які верш Янкі Купалы перакладзены больш на 100 моў свету?

“А хто там ідзе?”

15

Неяк у часопісе “Родина” Ясь (Янка Купала) вычытаў, што за два рублі можна выпісаць музычны інструмент. Яму вельмі хацелася мець гэты інструмент. Доўга прасіў у бацькоў грошы. Праз некалькі дзён маці дала Ясю два рублі на дудачку. У капелюшы ляжыць матэрыял, з якога была зроблена дудка.

Аркуш паперы

16

Паслухайце ўрывак з песні і назавіце верш, на словы якога была напісана музыка.

“Явар і каліна”

17

Паслухайце ўрывак з песні і назавіце верш, на словы якога была напісана музыка.

“Спадчына”

18

Тут была яго дача. Тут стварыў лепшыя свае вершы ў 30-я гады XX стагоддзя.

Ляўкі

19

Які верш упершыню быў надрукаваны на беларускай мове ў мінскай газеце “Северо-Западный край”?

 “Мужык”

20

Паслухайце ўрывак з песні і адкажыце назву верша, на словы якога была напісана музыка.

“Як у лесе зацвіталі…”

21

Назавіце год выдання і назву трэцяга зборніка.

1913 год,
“Шляхам жыцця”

22

У якім годзе адбылася першая сустрэча Я.Купалы з Я.Коласам?

26 ліпеня 1912 года
на хутары Смольня

23

У якім годзе беларускі ўрад прысвоіў Я.Купалу ганаровае званне народнага паэта БССР?

У 1925 годзе

24

Купала-рамантык выбраў сабе такі псеўданім – загадкавы, рамантычны. У гэтым выбары – пошукі шчасця для Беларусі і яе народа. Які прадмет падштурхнуў да гэтага выбару?

Папараць

25

Назавіце твор, у якім галоўны герой сваім талентам прыпыняў шум і песні ў лесе, бурленне вады.

Паэма “Курган”

26

Выданне гэтага зборніка вершаў Янкі Купалы лічыцца самым дарагім з-за фота, размешчанага на вокладцы. Тады выпусціць кнігу з такім афармленнем каштавала немалых грошай.

“Шляхам жыцця”

27

Працягніце верш: 
“Паляцела дзяўчына
Самалётам гонкім…”

“…Над шчаслівай краінай,
Над роднай старонкай”.
“Алеся”

28

Працягніце верш:
“Над ёю з часам дрэвы палі,
І горад вырас, як з зямлі…” 

“…Яго Магілевам назвалі,
Бо йнакш прыдумаць не маглі”. “Курган”

29

Якой асобе была прысвечана п’еса “Паўлінка”?  

Паўліна Мядзёлка

30

Які зборнік Янкі Купалы быў забаронены царскай цэнзурай?

“Жалейка”

31

Працягніце верш:
“Падымайся з нізін, сакаліна сям’я,
Над крыжамі бацькоў, над нягодамі…”

“…Занімай, Беларусь маладая мая,
Свой пачэсны пасад між народамі!”
“Маладая Беларусь”

32

Працягніце верш:
“Шла вясна па вясне,
Жылі пчолкі з году ў год…”

“…Баіць ці не? – Баіць!”
“Бай”

 

 

Поделиться ссылкой:

Всю ответственность за содержание сведений в методических и информационных материалах, а также за соблюдение авторских прав несут авторы публикаций.

Добавить комментарий