Мэта ўрока: фарміраванне навыку правапісу слоў з падоўжанымі зычнымі, знаёмства з правілам пераносу такіх слоў.
Яўгенія МАРЦІНОВІЧ,
настаўнік пачатковых класаў
ДУА“Зімовіцкая базавая школа Мазырскага раёна”,
Гомельская вобласць
Мэта: фарміраванне навыку правапісу слоў з падоўжанымі зычнымі, знаёмства з правілам пераносу такіх слоў.
Задачы:
– працягваць назіранні за вымаўленнем падоўжаных зычных гукаў;
– развіваць уменне абгрунтоўваць напісанне падоўжаных зычных;
– узбагачаць лексічны запас вучняў, пашыраць веды вучняў пра прыроду Беларусі, выхоўваць любоў і павагу да сваёй Радзімы.
Тып урока: урок абагульнення і сістэматызацыі ведаў.
Від урока: урок-падарожжа.
Метады: слова настаўніка, работа з падручнікам, гутарка, самастойная праца.
Формы работы: групавая, франтальная, індывідуальная, калектыўная.
Абсталяванне: падручнік беларускай мовы (І.І.Паўлоўскі, Л.Ф.Леўкіна), карткі-заданні, табліцы правіл, рэбусы, графічны запіс слоўнікавых слоў.
Ход урока
1 Арганізацыйны этап
Мэта: настройка навучэнцаў на рабочы лад.
Усім добры дзень!
І ў добры час!
Мова родная ў нас.
На ўрок я запрашаю.
Усім поспехаў жадаю!
Сябрам сваім усмешку падарыце.
Які настрой у вас, скажыце?
– Дэвіз нашага ўрока: “Будзем добра працаваць і не будзем сумаваць!”
2 Этап праверкі выканання дамашняга задання
Мэта: праверка правільнасці выканання дамашняга задання.
– Ці ўсе выканалі дамашняе заданне?
– Што было цяжкім у выкананні дамашняга задання?
– Давайце зробім праверку. Якія падоўжаныя зычныя ўставілі ў словах?
На дошцы запісаны словы. Настаўнік прапануе ўставіць прапушчаныя зычныя. Да дошкі выходзіць кожны вучань па чарзе.
Жы….ё, ра….я, кало….е, ра….е, бага….е, збо….а, назіра….е.
– Малайцы, вы добра справіліся з дамашнім заданнем.
3 Паведамленне тэмы і мэты ўрока
Мэта: вызначэнне тэмы і мэты ўрока.
– Сённяшні ўрок накіраваны на далейшае паглыбленне ведаў пра нашу мову, яе асаблівасці. А зараз расшыфруем тэму нашага ўрока па гэтых літарах.
ПХАХДХОХЎХЖХАХНХЫХЯХ ЗХЫХЧХНХЫХЯ
– Як на пісьме абазначаюцца падоўжаныя зычныя? (Дзвюма літарамі.)
– Назавіце гукі, якія могуць падаўжацца? ([з’], [с’], [дз’], [ц’], [л’], [н’], [ж], [ч], [ш].)
– Калі гэтыя гукі могуць падаўжацца? (Паміж галоснымі.)
– Мы працягнем знаёмства з правапісам падоўжаных зычных літар, правіламі пераносу слоў з падоўжанымі зычнымі.
4 Актуалізацыя ведаў і ўменняў вучняў
4.1 Арфаграфічная размінка
Мэта: паўтарэнне вывучаных правіл на правапіс е, ё, я, у нескладовага, дзялення слоў на склады.
Заданне.
– Уставіць прапушчаныя літары, растлумачыць.
– Назваць словы з падоўжанымі зычнымі.
– Назваць словы, у якіх два склады.
Сыплецца мяккі, пушысты сн..жок,
Белаю ко..драй накры..ся лужок,
Лес нерухома стаіць за с..лом.
Рэчка замо..кла пад то..стым ільдом.
4.2 Хвілінка чыстапісання
Мэта: адпрацоўка напісання літар і злучэнняў.
– А зараз мы будзем падарожнічаць па краіне прыгожага пісьма.
Запіс на дошцы:
цц, нн, жж, шш, чч, зз, аа, сс, ддз, лл
Ласуюцца, карэнне, збожжа.
Дзікі ласуюцца карэннямі раслін.
– Якія літары заблудзіліся? (аа.)
– Што вы можаце сказаць пра астатнія літары? (Падоўжаныя.)
– Запішыце ў сваіх сшытках спалучэнні літар.
– Прачытайце словы, у якіх сустракаюцца гэтыя літары.
– Ці зразумелыя вам значэнні гэтых слоў?
– Паспрабуем перакласці словы з беларускай на рускую мову.
Збожжа – зерно. Карэнне – корни. Ласуюцца – лакомятся.
– Спішыце сказ, як яго правільна запісаць? (З чырвонага радка, з вялікай літары, у канцы ставіцца кропка.)
4.3 Слоўнікавая работа
Мэта: паўтарэнне правапісу слоўнікавых слоў.
Прыём графіка
Заданне.
1. Прачытай і выпішы 6 слоўнікавых слоў, адно з іх павінна быць з падоўжанай зычнай.
2. З гэтым словам складзі сказ.
Прыём “Снегавы камячок” (кожны вучань дадае па слову)
1. Мяккі – што ці хто можа быць мяккім? (Снег, характар у чалавека, пух, хлеб.)
2. Мяккі снег – што ён робіць? (Ідзе, ляжыць, трашчыць, растае, падае.)
3. Мяккі снег падае – на што ці каго? (На зямлю, дрэвы, дахі дамоў, людзей.)
4. Мяккі снег падае на зямлю калі? (Вечарам, ноччу, раніцай.)
5 Этап засваення новых ведаў і спосабаў дзеяння
Мэта: знаёмства з правіламі пераносу слоў з падоўжанымі зычнымі.
Стварэнне праблемнай сітуацыі.
– Разгадаем рэбусы. Запішам адгадкі, падкрэслім у іх літары, якімі перадаюцца падоўжаныя зычныя.
– Чытаем правіла на старонцы 114.
– Падзелім словы для пераносу:
навако-лле навуча-нне падаро-жжа
навакол-ле навучан-не падарож-жа
– А як пераносіць словы з падоўжанымі зычнымі?
– Вынік: словы пераносяцца па-рознаму.
6 Этап першаснай праверкі разумення вывучанага
Мэта: праверка ўмення пераносіць словы з падоўжанымі зычнымі.
Работа па падручніку (практыкаванне 249).
Заданне. Выпісаць словы з падоўжанымі зычнымі, падзяляючы іх для пераносу (калектыўная работа).
Вучні выконваюць заданне каля дошкі з тлумачэннем.
7 Этап ужывання ведаў і спосабаў дзеяння
Мэта: праверка узроўню замацавання ведаў па тэме дзяленне слоў для пераносу з падоўжанымі зычнымі.
Дыферэнцыраванае заданне.
1-я група. Падзяліць для пераносу словы з падоўжанымі зычнымі.
Падарожжа, ламачча, карэнне, вецце, крылле, жыццё.
2-я група. Уставіць у словах падоўжаныя зычныя, падзяліць іх для пераносу.
Багатае і разнастайнае зялёнае ўбра..е нашай зямлі. Асаблівым хараством вызначаю..а векавыя дубровы Пале..я. Дубы-веліканы дасягаюць трыццаці метраў у вышыню.
3-я група. Утварыць словы з падоўжанымі зычнымі гукамі, падзялі для пераносу.
Узор: адзець – адзенне.
гудзець –
плаваць –
убраць –
навокал –
8 Этап кантролю і самакантролю ведаў і спосабаў дзеянняў
Мэта: вызначэнне ступені засваення ведаў па тэме праз выкананне тэставага задання.
Тэст
1. Падкрэслі зычныя, якія ў беларускай мове могуць падаўжацца.
б, з, с, к, л, ж, т, м
2. Падкрэслі словы з падоўжанай зычнай.
Спакой, жыццё, каменне, снег.
3. Падкрэслі словы, якія правільна падзялілі для пераносу.
Калос-се, насенн-е, карэн-не, пыт-анне
9 Этап карэкцыі ведаў і спосабаў дзеянняў
Мэта: праверка ведаў па тэме ўрока.
Заданне. Знайдзі і абвядзі словы з падоўжанымі зычнымі, падзялі іх для пераносу
АБЛІЧЧАКАННЕЗАЦІШШАНАВАННЕЗБОЖЖАДАННЕ
10 Этап інфармавання пра дамашняе заданне
Мэта: тлумачэнне выканання дамашняга задання.
Практыкаванне 250 (падручнік), уставіць патрэбныя літары.
11 Этап падвядзення вынікаў
Мэта: сістэматызацыя ведаў вучняў пра падоўжаныя зачныя і правільны перанос слоў з гэтымі зычнымі.
– Чаму мы вучыліся на ўроку?
– Як пераносіць словы з падоўжанымі літарамі? Запішыце на дошцы кожны любое слова з падоўжанай зычнай, падзеленае для пераносу.
12 Этап рэфлексіі
Мэта: праверка эмацыянальнага стану навучэнцаў.
Працягніце сказы:
– Я навучыўся…
– Я не справіўся…
– Было цяжкім для мяне…
Предложить публикацию