Створаны лінгвакраязнаўчы клуб “СЛОВА.ВY” стаў цэнтрам і каардынатарам усёй даследчай працы па лінгвакраязнаўстве ў школе.
Валянціна КВЕЦЕНЬ,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Жырмунская сярэдняя школа”
Воранаўскага раёна,
Гродзенская вобласць
Школьнае краязнаўства мае шэраг напрамкаў, адным з якіх з’яўляецца лінгвістычнае краязнаўства. Немалы вопыт педагагічнай дзейнасці паказаў, што лінгвакраязнаўчая праца з навучэнцамі можа быць пабудавана па-рознаму, з ужываннем розных метадычных прыёмаў. Але на працягу ўжо доўгага часу ў нашай сельскай школе апраўдвае сябе даследчая накіраванасць такой дзейнасці, карані якой непасрэдна звязаны з утварэннем ва ўстанове адукацыі лінгвакраязнаўчага клуба “СЛОВА.ВY”. Клуб стаў цэнтрам і каардынатарам усёй даследчай працы па лінгвакраязнаўстве ў школе. Змест работы клуба — даследаванне гісторыі малой радзімы на аснове мясцовых назваў (антрапонімаў, тапонімаў, мікратапонімаў, гідронімаў, эклезіонімаў (назваў культавых збудаванняў) і інш.).
На працягу многіх гадоў пераважная большасць даследчых прац, прадстаўленых на рэспубліканскіх конкурсах работ даследчага характару (канферэнцыях) навучэнцаў па вучэбным прадмеце “Беларуская мова”, была ўдастоена дыпломаў І, ІІ і ІІІ ступеней Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь (2013–2023).
Тэматыка прац адлюстроўвае шырокі спектр даследаванняў у сферы лінгакраязнаўства:
– “Батанічная лексіка ў міфах, легендах, паданнях”;
– “Назвы раслін у гаворках жыхароў в.Жырмуны і яе наваколля”;
– “Прозвішчы жыхароў Жырмунскага сельскага Савета: лексіка-семантычны і структурна-граматычны аналіз паходжання”;
– “Айконімы на тэрыторыі Жырмунскага сельскага Савета Воранаўскага раёна Гродзенскай вобласці”;
– “Гідранімія басейна Нёмана на тэрыторыі Гродзенскай вобласці”;
– “Назвы праваслаўных і каталіцкіх культавых пабудоў Гродзеншчыны: семантычны аспект”;
– “Гісторыя Жырмунскага сельскага Савета на аснове мікратапонімаў”;
– “З’ява бінарнай апазіцыі ў рэгіянальнай айканімічнай лексіцы (на прыкладзе назваў населеных пунктаў Гродзенскай вобласці);
– “Канфесіянальная лексіка: асаблівасці лексіка-семантычнага паходжання і функцыянавання”;
– “Метрычныя кнігі як крыніца па рэпрэзентацыі штодзённага жыцця насельніцтва ў другой палове ХІХ стагоддзя (па матэрыялах архіва рымска-каталіцкага касцёла Адшукання Святога Крыжа аг. Жырмуны Воранаўскага раёна);
– “Назвы старажытных абразоў як крыніца сакральнай анамастычнай спадчыны беларусаў: лінгвакультуралагічны аспект”.
З тэзісамі даследчых прац, з аўдыязапісамі выступленняў навучэнцаў у праграмах радыёперадач “Воранаўскага весніка”, з карыснымі парадамі і рэкамендацыямі, як падрыхтаваць тэкст абароны даследчай працы, з асаблівасцямі арганізацыі лінгвакраязнаўчай дзейнасці ва ўстанове адукацыі і інш. можна пазнаёміцца, наведаўшы наш сайт “Даследаваць, каб захаваць” па спасылцы: Лінгвакраязнаўчыя даследаванні.
Праца клуба “СЛОВА.ВY” — невялікае звяно ў агульным ланцужку лінгвакраязнаўчых пошукаў, аднак такая праца мае свой плён, сваю карысць для тых, хто неабыякава ставіцца да захавання роднай мовы, гісторыі малой радзімы.
Предложить публикацию