Знаёміць дзяцей з прафесіяй людзей, якія ствараюць прадметы рукатворнага свету.
Ала ГІРЫС,
выхавальнік дашкольнай адукацыі
ДУА “Любчанскі дзіцячы сад”Навагрудскага раёна,
Гродзенская вобласць
Тэма: “У майстэрню да ганчара Васіля”.
Адукацыйныя вобласці: “Дзіця і грамадства” і “Выяўленчае мастацтва”
Праграмныя задачы:
сярэдні ўзрост:
– знаёміць дзяцей з прафесіяй людзей, якія ствараюць прадметы рукатворнага свету (гліняны посуд) – ганчарствам, творамі беларускага ганчарнага мастацтва;
– узбагаціць слоўнікавы запас дзяцей назвамі твораў ганчарнага рамяства, развучыць беларускую народную гульню “Гарлачык”;
– фарміраваць уменне маляваць элементы беларускага ўзору (лініі, кропкі);
– развіваць творчыя здольнасці, увагу, маўленне, уяўленне;
– выхоўваць жаданне ўдзельнічаць у стварэнні прадметаў рукатворнага свету ў працэсе заняткаў дзіцячым дызайнам (упрыгожым гарлачыкі);
– выхоўваць павагу да працы і традыцый беларускага народу;
старэйшы ўзрост:
– развіваць цікавасць да нацыянальнай культуры;
– пашырыць уяўленні пра беларускае народнае рамяство – ганчарства;
– замацаваць беларускую народную гульню “Гарлачык”, практыкаваць у маляванні беларускага расліннага ўзору;
– развіваць творчыя здольнасці, увагу, маўленне, уяўленне;
– выхоўваць пачуцце прыналежнасці да гісторыі і культуры Беларусі, павагу да працы і традыцый беларускага народа.
Матэрыял: фотавыстава “У майстэрні ганчара Васіля”, керамічныя вырабы беларускіх промыслаў, контур гарлачыка з паперы, фарбы, пэндзлі, сурвэткі, слоікі з вадой.
Ход занятку
Выхавальнік вітаецца з дзецьмі і праводзіць гульню “Добры настрой” на стварэнне атмасферы добразычлівасці. Затым прыносіць пасылку з керамічнымі вырабамі.
Паглядзіце, якую пасылку я сёння атрымала.
Выхавальнік дастае з пасылкі керамічныя вырабы. Дзеці разглядаюць і любуюцца іх прыгажосцю, вызначаюць, з чаго выраблены, як упрыгожаны (элементамі геаметрычнага і расліннага ўзору).
Знаходзяць у пасылцы пісьмо. Выхавальнік чытае пісьмо.
“Добры дзень, дарагія дзеці! Мяне завуць дзядзька Васіль. Я ганчар, вырабляю гліняны посуд. Праца мая нялёгкая, але вельмі патрэбная. Пасылаю вам сёння некалькі прадметаў сваёй працы і запрашаю вас да сябе ў майстэрню, дзе вы зможаце даведацца пра беларускае народнае рамяство – ганчарства.”
Дзеці выбіраюць від транспарту і “едуць” на ім у майстэрню ганчара. (фотавыстава здымкаў аб рабоце ганчара і яго вырабах).
Вось мы і ў майстэрні.
Разглядаючы здымкі, выхавальнік распавядае выхаванцам.
Нялёгкая ў ганчара праца. Спачатку патрэбна накапаць гліны, прывезці, перамясіць, нацерці на тарках, каб ні каменьчыка, ні травінкі не было. Потым сесці за ганчарны круг, хутка-хутка варочаць яго, у той самы час згладжваючы злепак з усіх бакоў, надаць яму формупатрэбнай рэчы. Зробленыя рэчы трэба паставіць у спецыяльныя печы і абпаліць, каб вырабы былі больш трывалымі.
У гаршках гатавалі ежу. У аснове іх формы ляжыць шар, крыху звужаны ў ніжняй частцы.
Два невялікія злепленыя паміж сабой гаршчочкі ўтваралі спарыш. У адзін гаршчочак налівалі суп, а ў другі клалі кашу і неслі абед жнеям ці касцам, якія працавалі ў полі.
Міскі прызначаліся для ежы, вызначаліся незвычайнай вышынёй і шырокасхіленымі берагамі.
Гляк прызначаўся для захоўвання алею, квасу, вады. Ён мае шарападобную форму, вузенькую гарлавіну і адну ручку.
Колькі год яму? Хіба ўспомніш?
Уталяў ён наш голад не раз:
Сырадоем бываў напоўнен,
Дастаўляў на пакосы квас.
Гэты верш называецца “Матулін збан”
Збан – гэта пасудзіна, у якай так добра трымаць малако – яно доўга не скісае і ў гарачыню халаднаватае.
Падобны на яго гладыш або гарлач, адрозніваецца адсутнасцю ручкі і носіка для заліву вадкасці.
Гульня “Гарлачык
А зараз, дзеці, давайце пагуляем з вамі ў гульню “Гарлачык”. Гэта беларуская народная гульня, у якую гулялі нашы продкі, калі былі такімі, як вы.
Дзеці сядаюць у круг на кукішках – гэта “гарлачыкі”. Па крузе ходзіць “пакупнік”. Ён выбіраецца любой лічылкай. Спыніўшыся каля каго-небудзь пытае: “Колькі каштуе гарлачык?” Дзіця адказвае:
За гарлачык гэты дай нам зусім крышку,
каб ніколі не хварэць – маннай кашы лыжку.
Пасля гэтых слоў дзіця-“гарлачык” паднімаецца і бяжыць па крузе ў адным напрамку, а “пакупнік” – насустрач яму. Кожны імкнецца заняць свабоднае месца. Той, хто спазняецца, становіцца “пакупніком”.
Выхавальнік паведамляе, што ганчар дзядзька Васіль зрабіў вось такія гарлачыкі (паказвае дзецям папяровыя загатоўкі ў форме гарлачыкаў), а ўпрыгожыць іх папрасіў вас.
Давайце дапаможам дзядзьку Васілю размаляваць гарлачыкі.
Выхавальнік звяртае ўвагу дзяцей на тое, якім узорам можна ўпрыгожыць вырабы (разглядаюць узоры гарлачыкаў з элементамі расліннага і геаметрычнага ўзору, выхавальнік тлумачыць, як можна намаляваць такі ўзор).
Пальчыкавая гімнастыка
Каб пальчыкі добра малявалі, прапаную вам выканаць пальчыкавую гімнастыку.
Абедзве рукі згорнуты ў кулачок.
Ранкам усталі пальчыкі(Выпрастаць пальчыкі),
Сталі прысядаць:
Раз, два, тры, чатыры, пяць, (Загінаць па адным пальчыку).
Пацягнуліся пальчыкі (Разагнуць і пацягнуцца пальчыкамі),
Будзем танцаваць. (Паварушыць пальчыкамі).
Не лянуйцеся, пальчыкі,
Зноў, вы, прысядаць:
Раз, два, тры, чатыры, пяць (Загінаць па адным пальчыку).
Мастацкая праца
Дзеці пераўвасабляюцца ў мастакоў, сядаюць за сталы і размалёўваюць загатоўкі гарлачыкаў.
Дзеці сярэдняга ўзросту размалёўваюць гарлачыкі прасцейшым узорам: лініяй і кропкамі. (Пасля выканання работы дзеці сярэдняга ўзросту ідуць адпачываць).
Дзеці старэйшага ўзросту – элементамі расліннага ўзору.
У канцы занятку дзецям прапаноўваецца выставіць усе вырабы разам, разгледзець і параўнаць іх.
Рэфлексія
Што спадабалася і запомнілася вам больш за ўсё?
Што больш спадабалася?
Што было складана?
Можа, і з вас хто захоча стаць ганчаром і вырабляць такі патрэбны і прыгожы посуд? (Адказы дзяцей)
Малайцы! Вы сёння вельмі добра стараліся і працавалі. На гэтым наш занятак скончыўся.
Предложить публикацию