Мар’яна ПАЎЛОЎСКАЯ,
Любоў РАДЗІОНІК,
настаўнікі-дэфектолагі СШ № 13 Гродна
Спецыялісты ў галіне дзіцячай псіхалогіі і лагапедыі ўжо даўно адзначылі, што ўзровень развіцця гаворкі дзяцей знаходзіцца ў прамой залежнасці ад ступені развіцця дробнай маторыкі рукі. Калі рух пальцаў развіваецца па плане, то і развіццё маўлення – у межах нормы. Калі ж развіццё пальцаў адстае, то і развіццё маўлення таксама.
Настаўнікі-дэфектолагі даўно заўважылі, што многія першакласнікі з маўленчымі парушэннямі дрэнна каардынуюць рух рук, у іх слаба развітыя дробная маторыка і каардынацыя пальцаў рук. Дзеці не ўмеюць будаваць сваю дзейнасць і капіраваць узор, які ім прад’яўляюць. Адзначаецца зніжэнне тэмпу графічнай дзейнасці. Усё гэта можа прывесці да непаспяховасці ў школе. Многіх цяжкасцей можна пазбегнуць, праводзячы мэтанакіраваную работу па развіцці дробнай маторыкі пальцаў рук.
Хочам зрабіць акцэнт на тым, што развіваць маторыку дзяцей могуць і павінны не толькі настаўнікі-дэфектолагі, але і бацькі ў хатніх умовах. Многія скажуць, што ў наш час дапаможнікі для развіцця дробнай маторыкі досыць дарагія, але мы можам з упэўненасцю сказаць, што дзецям больш падабаюцца самаробныя дапаможнікі, якія можа зрабіць любы дарослы, які нават не валодае развітымі творчымі здольнасцямі.
Самы просты і бюджэтны дапаможнік для развіцця дробнай маторыкі – гэта звычайны шасцігранны аловак, якім можна рабіць масаж дзіцячых пальчыкаў, праявіўшы крыху фантазіі. Так, на сваіх карэкцыйных занятках мы выкарыстоўваем наступныя практыкаванні:
– здабыванне агню – пракатванне алоўка паміж далонямі;
– верталёт – кручэнне алоўка паміж вялікім, указальным і сярэднім пальцамі;
– прас – пракатванні алоўка па паверхні стала;
– піяніна – націсканне на аловак па чарзе кончыкамі пальцаў;
– ваўчок – кручэнне алоўка на стале указальным і вялікім пальцамі.
Узяўшы звычайныя пластыкавую рашотку для ракавіны і разнастайныя вяровачкі і стужачкі рознай фактуры, колеру і даўжыні, можна выконваць наступныя практыкаванні:
– прадзяваць справа налева або злева направа праз усе адтуліны стужачкі аднолькавай даўжыні або аднолькавага колеру;
– завязваць банцікі з усіх стужачак, якія прымацаваны да рашоткі. Гэта практыкаванне асабліва па душы дзяўчынкам;
– стужачкі таксама можна падоўжыць па вертыкалі або дыяганалі.
У кожнага ў доме, дзе растуць дзеці, заўсёды застаецца вялікая колькасць фламастараў, якія даўно высахлі. Не варта спяшацца іх выкідваць, бо можна іх выкарыстоўваць не толькі для развіцця дробнай маторыкі, але і для вывучэння колераў з дзецьмі малодшага ўзросту. Збярыце ўсе фламастары, павынімайце стрыжні, здыміце каўпачкі і, старанна перамяшаўшы, змясціце ўсе часткі фламастараў у якую-небудзь ёмістасць. Дзіця павінна надзець каўпачкі аднолькавага колеру на фламастары. Можна таксама раскласці фламастары па даўжыні, таўшчыні. Дзеці больш старэйшага ўзросту могуць выкладваць літары і нават склады, якія запрапануе ім настаўнік. Дапаможнік для развіцця дробнай маторыкі сваімі рукамі гатовы!
Распаўсюджаным практыкаваннем для развіцця дробнай маторыкі з’яўляецца нанізванне. Для дзяўчынак гэта можа быць нанізванне на шнуркі пацерак рознай велічыні. Але і хлапчукі не застануцца ў баку, нанізваючы на вяровачку нарэзаныя на кавалачкі рознакаляровыя кактэйльныя трубачкі. Гэтыя своеасаблівыя пацеркі можна нанізваць не толькі ў хаатычным парадку, але і выкарыстоўваючы схему ўзору, дзе паказаная паслядоўнасць трубачак пэўнага колеру.
І апошняе, чым мы хочам з вамі падзяліцца, – гэта выкарыстанне пяску або пясочная тэрапія. Вядома, у поўным аб’ёме мы не выкарыстоўваем гэтую тэхналогію, але, як элемент – цалкам рэальна. Зараз моднай з’явай стаў кінетычны пясок, але і звычайны пясок выклікае не меншае захапленне ў дзяцей. Прамыты і нагрэты пясок змяшчаем ў звычайную драўляную скрыню, зрабіць якую пад сілу любому тату. Асобна на картках адлюстроўваем простыя ўзоры, якія неабходна перанесці на пясок пры дапамозе пальчыкаў. З дзеткамі старэйшага ўзросту можна выкарыстоўваць практыкаванне на развіццё фанетычнага слыху. Дарослы называе словы, дзіця запісвае на пяску першы або апошні гук у слове. Запэўніваем вас, што нават дарослы чалавек захопіцца гэтым заняткам, супакоіцца і здыме стрэс.
Пры выкарыстанні дапаможнікаў, створаных сваімі рукамі, вы будзеце не толькі развіваюць маторыку і маўленне сваіх дзяцей, але і больш размаўляюць з імі, бо ў наш імклівы час вельмі часта дзецям не хапае простых зносін са сваімі блізкімі. Так што адважвайцеся, няма нічога немагчымага для педагогаў і бацькоў, якія любяць сваіх дзяцей і хочуць быць з імі бліжэй.
Предложить публикацию