Наталля БУЛАНАВА,
намеснік дырэктара
гімназіі Чачэрска
У гімназіі Чачэрска з верасня 2018 рэалізуецца інавацыйны праект «Укараненне мадэлі фарміравання метапрадметных кампетэнцый у вучняў другой ступеніагульнай сярэдняй адукацыі і ва ўмовах устаноў дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі». Сёння атрыманы станоўчыя вынікі інавацыйнай дзейнасці. У прыватнасці, павялічылася якасць ведаў навучэнцаў, іх паспяховасць у розных інтэлектуальных конкурсах, павялічыўся ўзровень прафесіяналізму настаўнікаў – удзельнікаў інавацыйнага праекта.
Рашэнне гімназіі пра ўключэнне ў інавацыйную дзейнасць па гэтай тэме было абумоўлена шэрагам прычын. Адным з патрабаванняў да арганізацыі адукацыі сёння з’яўляецца арыентацыя не толькі на засваенне навучэнцамі пэўнай сумы ведаў, але і на развіццё самастойных маладых людзей, іх пазнавальных і стваральных здольнасцей, паспяховай сацыялізацыі ў грамадстве. Гэта, у сваю чаргу, патрабуе стварэння ўмоў для рознабаковага развіцця асобы, яе індывідуальных здольнасцей, самастойнасці, ініцыятыўнасці.
Адукацыя толькі некалькі гадоў робіць крокі ў фарміраванні ў навучэнцаў метапрадметных кампетэнцый. Толькі да 2017/2018 навучальнага года былі абноўлены праграмы па ўсіх навучальных прадметах, зменены змест агульнай сярэдняй адукацыі з улікам міжпрадметных сувязей і практыкаарыентаванай скіраванасці. У прыватнасці, у праграмах навучальных прадметаў «Сусветная гісторыя» і «Гісторыя Беларусі» паказваецца: «Вывучэнне гісторыі на базавым узроўні ажыццяўляецца з улікам магчымасці рэалізацыі кампетэнтнаснага падыходу, які ўлічвае фарміраванне асобасных, метапрадметных, прадметных кампетэнцый». Адной з задач гістарычнай адукацыі з’яўляецца: «Фарміраванне досведу пераўтваральнай і творчай пазнавальнай дзейнасці, развіццё ўменняў выкарыстоўваць засвоеныя веды, уменні, досвед у навучальна-пазнавальнай дзейнасці і жыццёвых сітуацыях (метапрадметныя кампетэнцыі)». У кантэксце мэт навучання і выхавання на другой ступені агульнай сярэдняй адукацыі задачамі вывучэння навучэнцамі матэматыкі як навучальнага прадмета ў метапрадметным кірунку з’яўляюцца: «Фарміраванне ўяўленняў пра матэматыку як частку агульначалавечай культуры, пра значнасць матэматыкі ў развіцці цывілізацыі і сучаснага грамадства; развіццё ўяўленняў пра матэматыку як форму апісання і метад навуковага спазнання навакольнага свету, стварэнне ўмоў для фарміравання досведу мадэліравання сродкамі матэматыкі; фарміраванне агульных спосабаў інтэлектуальнай дзейнасці, характэрных для матэматыкі і якія з’яўляюцца асновай пазнавальнай культуры, значнай для розных сфер дзейнасці чалавека».
Сістэма комплекснай і паслядоўнай педагагічнай дзейнасці па фарміраванні метапрадметных кампетэнцый у адукацыйным працэсе гімназіі Чачэрска была адкрытай. І гэта спрыяла прыцягненню ў рэалізацыю праекта не толькі ўсіх членаў педагагічнага калектыва, але і іншых сацыяльных структур: законных прадстаўнікоў навучэнцаў, устаноў адукацыі Гомельскай вобласці, у тым ліку і ўстаноў дадатковай адукацыі. Гэта абумовіла пашырэнне інавацыйнай прасторы і спрыяла паспяховай рэалізацыі праекта.
Для паспяховага фарміравання метапрадметных кампетэнцый навучэнцаў распрацоўваецца і ўкараняецца ў адукацыйны працэс вызначанае забеспячэнне: дыдактычныя практыкумы, логіка-сэнсавыя мадэлі, дыферэнцыяваныя заданні з улікам шасці катэгорый (веды, разуменне, ужыванне, аналіз, сінтэз, ацэнка), праблемныя заданні, заданні на развіццё крытычнага мыслення і іншае.
Кожны педагог – удзельнік праекта арганізуе навучальную дзейнасць навучэнцаў у кантэксце метапрадметнага падыходу; арганізуе кампетэнтнасна-арыентаваны ўрок, ужываючы практыка-арыентаваныя заданні; прыцягвае гімназістаў у навучальна-даследчую дзейнасць, выкарыстоўваючы інфармацыйныя тэхналогіі.
Адной з форм працы стала правядзенне штогод вучнёўскай даследчай канферэнцыі «Гімназічная вясна». Для ўдзелу ў гэтым мерапрыемстве запрашаюцца не толькі гімназісты, але і вучні іншых устаноў адукацыі Гомельскай вобласці.
З мэтай трансляцыі і абагульнення педагагічнага досведу настаўнікамі гімназіі праводзяцца майстар-класы, публікуюцца матэрыялы ў сродках масавай інфармацыі педагагічнай скіраванасці, уяўляецца досвед працы на метадычных аб’яднаннях і педагагічных чытаннях. Укараненне праекта спрыяе развіццю канкурэнтназдольнай асобы навучэнцаў, павышэнню прафесійнага майстэрства кожнага педагога і дзейнасці педагагічнага калектыва ў цэлым.