Чацвёрты урок (з сямі) па тэме “Прамавугольная сістэма каардынат на плоскасці. Графік. Графікі рэальных працэсаў”.
Алена ПАЗНАНСКАЯ,
настаўнік матэматыкі
ДУА “Гарадзечненская сярэдняя школа”
Навагрудскага раёна,
Гродзенская вобласць
Мэта: сфарміраваць паняцці “прамавугольная сістэма каардынат”, “каардынатная плоскасць”, “восі каардынат”, “абсцыса”, “ардыната пункта”.
Задачы:
– адукацыйная: паўтарыць асноўныя паняцці па тэме; выпрацоўваць уменні і навыкі ў пабудове і знаходжанні пунктаў на каардынатнай плоскасці па зададзеных каардынатах;
– развіваючая: развіваць лагічнае мысленне, увагу, памяць, культуру матэматычнай гаворкі; творчыя здольнасці; пашыраць кругагляд;
– выхаваўчая: выхоўваць акуратнасць і ўважлівасць пры рабоце з чарцяжамі, пры афармленні заданняў, адказныя адносіны да вучэбнай працы.
Тып урока: замацаванне вывучанага матэрыялу.
Формы арганізацыі вучэбнай дзейнасці: франтальная, індывідуальная.
Неабходнае абсталяванне: вучэбны дапаможнік, камп’ютар, прэзентацыя, раздатачны матэрыял для працы на ўроку.
Ход урока
I Арганізацыйны этап
Часта мы чуем, як кажуць: “Пакінь свае каардынаты. Для чаго гэта патрэбна? (Каб чалавека было лёгка знайсці.)
Гэта могуць быць нумар тэлефона, хатні адрас, месца працы, ці адрас электроннай пошты.
Або, прыйшоўшы ў тэатр ці кінатэатр, мы лёгка знаходзім сваё месца, так як у білеце ўказаны нумар рада і нумар месца.
Сутнасць каардынат ці сістэмы каардынат складаецца ў тым, што гэта правіла, па якім вызначаецца становішча аб’екта.
Сёння на ўроку мы прадаўжаем вывучэнне тэмы “Каардынатная плоскасць”, і я прапаную вам адправіцца ў падарожжа па гэтай тэме. Давайце вызначым мэты нашага ўрока.
А каб наша вандраванне прайшло ўдала, і вы атрымалі ў канцы ўрока добрыя адзнакі, давайце паўторым тэарэтычны матэрыял.
II Актуалізацыя ведаў
А) Давайце ўспомнім асноўныя паняцці.
1. Як размяшчаюцца каардынатныя прамыя Х і Y на плоскасці? (Перпендыкулярна.)
2. Што абазначаюць стрэлкамі? (Дататныя напрамкі.)
3. На колькі чвэрцяў дзеляць каардынатныя прамыя Х і Y плоскасць? (Чатыры.)
4. Як называецца пункт перасячэння каардынатных прамых? (Пачатак.)
5. Як называюць пару лікаў, якія вызначаюць становішча пункта на плоскасці? (Каардынаты.)
6. Колькі лікаў трэба пазначыць, каб задаць становішча пункта на каардынатнай плоскасці? (Два.)
7. Каардынатную прамую Х называюць вось… (Абсцыс.)
8. Каардынатную прамую Y называюць вось… (Ардынат.)
Б) Выкарыстанне каардынаты пунктаў у іншых прадметах.
Сувязь каардынаты пунктаў з геаграфічнымі каардынатамі.
Часта сустракалі паняцце каардынат пры вывучэнні тэм па вучэбнаму прадмету “Геаграфія”. Давайце з вамі падумаем, якія геаграфічныя паняцці нагадваюць восі абсцыс і ардынат на каардынатнай плоскасці? (Геаграфічная даўгата і геаграфічная шырата.)
Даўгата і шырата – гэта геаграфічныя каардынаты, якія вызначаюць становішча пункта на Зямлі.
Сістэмы каардынат акружаюць нас усюды.
III Аперацыйны этап
А цяпер давайце ўспомнім, якім чынам задаюцца каардынаты пунктаў? (Адказы дзяцей).
1 Гульня “Назаві пункт”
Прапаную вам гульню “Назаві пункт”. Правілы гульні наступныя: на каардынатнай плоскасці адзначаны пункты, я паказваю на пункт, вы называеце яго каардынату.
(4; 6), (2; 0), (–4; –4), (–5; 1) (6; –2), (2; 0), (0; –6), (2; –7), (4; 6), (–2; 7)
Што атрымалася? (Рэнэ Дэкарт)
Усё дакладна. Рэнэ Дэкарт – гэта імя французскага матэматыка, філосафа, фізіка (1596–1650).
Гістарычная даведка. Менавіта Рэнэ Дэкарт у 1637 годзе прыдумаў сістэму каардынат, якой карыстаюцца ва ўсім свеце, і зараз умеем карыстацца і мы. У гонар Рэнэ Дэкарта прамавугольную сістэму каардынат называюць яшчэ – дэкартавай сістэмай каардынат. Але гэта не адзінае адкрыццё Рэнэ Дэкарта. У матэматыцы ён увёў прамавугольную сістэму каардынат, зменную велічыню, спосаб запісу матэматычных формул, які выкарыстоўваецца да гэтага часу. У оптыцы адкрыў закон праламлення святла, растлумачыў з’яву вясёлкі. У фізіялогіі звярнуў увагу на найважнейшае значэнне кровазвароту. Велізарны ўплыў аказала філасофія Дэкарта: ён распрацаваў метад рашэння навуковых задач, заснаваны на інтуіцыі і дэдукцыі.
2 Малюем па каардынатах
Наступнае заданне вы будзеце выконваць самастойна. Гэта творчае заданне, вы паспрабуеце сябе ў ролі мастакоў. На слайдзе запісаны каардынаты пунктаў, вам неабходна пабудаваць гэтыя пункты і паслядоўна злучыць іх адрэзкамі. У выніку ў вас павінны атрымацца цікавыя малюнкі. Калі ласка, працуем.
(–5; –4), (0; 0), (6; 3), (12; 11), (8; 4), (15; 9), (7; 2), (5; –2), (5; –5), (10; –6),
(13; –7), (9; –8), (3; –9) (2; –9), (–1; –8), (–1; –6), (–3; –7), (–6; –8), (–10; –9),
(–9; –8), (–9; –7), (–8; –6), (–7; –6), (–5; –4), (–6; –3), (–8; –3), (–8; 0), (–7; 4),
(–5; 9), (–4; 4), (–4; 1), (–2; 1), (0; 0), (–8; –7) (Ластаўка)
IV Фізкультхвілінка
V Прымяненне навыкаў, уменняў пры арганізацыі самастойнай дзейнасці
Самастойная работа выконваецца ў сшытках па картках.
Варыянт 1
1. Пабудуйце трохвугольнік: АВС, дзе А(1; 1), В(4; –3), С(–5; –2).
2. Зашыфруйце слова “дроб”.
3. Расшыфруйце слова: (–4; 1), (8; 2), (9; –3), (–4; 0), (–8; 3)
Варыянт 2
1. Пабудуйце трохвугольнік АВС, дзе А(2; 7), В(–5; –2), С(8; –3).
2. Зашыфруйце слова “модуль”.
3. Расшыфруйце слова: (7; –4), (–2; –4), (–4; 0), (–4; 7), (–9; –6), (2; 3), (0;6)
Варыянт 3
1. Пабудуйце трохвугольнік АВС, дзе А(3; 5), В(–6; –1), С(4; –3).
2. Зашыфруйце слова “мноства”.
3. Расшыфруйце слова: (5; 0), (3; 6), (–2; –4), (8; 2), (–8; 3)
У трэціх заданнях атрымаліся словы (думаю, значыць, існую).
“Думаю, значыць існую”, – гэтыя словы належаць Рэнэ Дэкарту.
VI Падвядзенне вынікаў. Выстаўленне адзнак
Мы з вамі паўтарылі пабудову пунктаў на каардынатнай плоскасці і знаходжанне іх каардынат. Гэтая тэма нам спатрэбіцца ў наступных класах на ўроках алгебры, дзе мы будзем будаваць графікі розных функцый.
VII Дамашняе заданне
§ 1, падрыхтаваць малюнак з зададзенымі каардынатамі.
VIII Рэфлексія
Для правядзення рэфлексіі выкарыстоўваецца прыём “Мішэнь”. Вучням неабходна паставіць пункт у кожным сектары.
Предложить публикацию