Святлана ЧАКАВАЯ,
настаўнік пачатковых класаў
ДУА “Бакштаўская сярэдняя школа імя М.М.Чэрнік”
Іўеўскага раёна,
Гродзенская вобласць
Тэма: Надзвычайныя сітуацыі
Тып урока: урок вывучэння і першаснага замацавання новых ведаў.
Мэта: плануецца, што да канца ўрока вучні будуць ведаць сітуацыі, якія можна назваць надзвычайнымі, дзеянні пры надзвычайных сітуацыях.
Задачы:
– сфарміраваць уяўленне пра тое, як выглядае небяспека і чаму яна ўзнікае;
– замацаваць тэарэтычныя і практычныя веды і навыкі паводзін у небяспечнай для жыцця сітуацыі;
– стварыць умовы для выхавання высокіх маральных якасцей: імкнення лічыцца з грамадскім меркаваннем, патрабавальнасці да сябе і таварышаў, адказнасці перад грамадствам.
Абсталяванне:
мультымедыйная прэзентацыя
https://docs.google.com/presentation/d/1cPXnMhYAga-iEzFZIiQ5n6aIUAqs6cGA/edit?usp=sharing&ouid=111575071820413626948&rtpof=true&sd=true
карткі з тэкстам, заданнямі, камп’ютарны тэст
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfs2UUPI7Xz6lOjA6QnzFfMahO9PvcWusGhphmB_I4FHkaqPg/viewform?usp=sharing
Ход урока
I Арганізацыйны момант
“Мазгавая гімнастыка”
Удзелім увагу свайму здароўю.
1) Ківанне галавой (дыхайце глыбока, расслабце плечы і выцягніце галаву наперад. Дазвольце галаве павольна ківацца з боку ў бок, пакуль пры дапамозе дыхання сыходзіць напружанне. Падбародак вычэрчвае злёгку выгнутую лінію на грудзях па меры паслаблення шыі. Выконваць 30 секунд).
2) “Гультаяватыя васьмёркі” (намаляваць у паветры ў гарызантальнай плоскасці «васьмёркі» па тры кожнай рукой, а затым абедзвюма рукамі).
3) “Шапка для разважанняў” (надзень шапку, гэта значыць, мякка загарніце вушы ад верхняй кропкі да мочкі тры разы).
4) Паапладзіруйце сабе вачыма.
IІ Актуалізацыя ведаў і матывацыя
Сёння нас чакае вельмі цікавы і займальны ўрок.
Паглядзіце ўважліва на дошку і паспрабуйце сабраць слова:
А К Е П Е Н Б Я С
– Якое слова атрымалася? (Небяспека). Кожнага чалавека падсцерагае нямала небяспек, якія трэба ўмець прадбачыць, пазбягаць, а калі штосьці небяспечнае здарылася, то ўмець дзейнічаць.
– Давайце ўспомнім што такое небяспека?
– А што такое бяспека? (Выслухоўваюцца варыянты адказаў дзяцей).
– А можа навакольнае асяроддзе быць небяспечным для чалавека? Чаму?
Паслухайце, калі ласка, наступную інфармацыю.
Слайд 2 – 11 (кожнае стыхійнае бедства)
Ты жывеш на планеце Зямля. Спякота і завіруха, дождж і снег– усе гэтыя з’явы адбываюцца таму, што сонца награвае нашу планету па-рознаму, нераўнамерна. У адных месцах бывае вельмі горача. Там можа здарыцца засуха. А ў іншых месцах бывае так холадна, што нават летам здараюцца завеі і снегапады. Часам вецер становіцца вельмі моцным, і можа пачацца шторм або ўраган.
Моцныя ліўні, хуткае раставанне снегу вясной могуць прывесці да паводкі. У гарах пасля вялікіх снегападаў утворацца снежныя лавіны. Падчас руху яны змятаюць усё на сваім шляху.
Часам над вяршыняй гары з’яўляецца дым. Здараецца вывяржэнне вулкана. Часам зямля раптам скаланаецца і пачынае трэскацца. Гэта землятрус. Калі ён адбываецца ў акіяне, пад вадой, то гіганцкая хваля– цунамі– можа знішчыць усё на беразе.
Усе гэтыя небяспечныя, надзвычайныя сітуацыі, выкліканыя сілай прыроды, называюцца стыхійныя бедствы, яны пагражаюць жыццю многіх людзей.
– Як вы думаеце, як часта сучасны чалавек падвяргаецца небяспецы ў паўсядзённым жыцці?
– Сфармулюйце тэму ўрока.
ІІІ Мэтавызначэнне
– Што адчувае чалавек, калі трапляе ў надзвычайную сітуацыю?
– Навошта чалавеку неабходна ведаць аб надзвычайных сітуацыях?
– Якія мэты мы паставім на занятку?
Слайд 12
– Што такое надзвычайная сітуацыя?
– Як трэба сябе паводзіць у надзвычайнай сітуацыі?
– Навошта нам ведаць аб надзвычайнай сітуацыі?
– Дзе я буду выкарыстоўваць атрыманыя веды?
ІV Праца па тэме занятку
– Што такое надзвычайная сітуацыя?
Надзвычайная сітуацыя– гэта становішча, якое склалася на пэўнай тэрыторыі ў выніку аварыі, небяспечнай прыроднай з’явы, катастрофы, стыхійнага ці іншага бедства, якія могуць пацягнуць або пацягнулі за сабой чалавечыя ахвяры, шкоду здароўю людзей або навакольнаму асяроддзю, значныя матэрыяльныя страты і парушэнне ўмоў жыццядзейнасці людзей.
Слайд 13
Давайце разгледзім прычыны НС:
– Гаспадарчая дзейнасць чалавека.
– Памылкі пры праектаванні тэхнікі, збудаванняў.
– Парушэнне правіл і мер небяспекі.
– Памылкі абслугоўваючага персаналу.
– Тэрарыстычныя акты.
– Накапленне адыходаў вытворчасці, якія прадстаўляюць пагрозу распаўсюджвання шкодных рэчываў.
– Небяспечныя прыродныя з’явы.
Слайд 14
– Зараз разгледзьце малюнкі і скажыце, што гэта за стыхійныя бедствы. Выкарыстайце прачытаную інфармацыю.
– Пра пагрозу стыхійнага бедства, вытворчай аварыі вас апавясцяць з дапамогай сірэн, радыё і тэлевізійных крыніц інфармацыі. Гучанне сірэн, гудкоў (сігналаў) на працягу трох хвілін з’яўляецца папераджальным сігналам “Увага ўсім!”, па якім кожны грамадзянін раёна абавязаны ўключыць тэлевізійныя прыёмнікі (Беларусь-1, Беларусь-2, АНТ, мясцовае кабельнае тэлебачанне) і радыёпрыёмнікі для праслухоўвання экстраннага паведамлення. Перадаваемая інфармацыя будзе перыядычна паўтарацца. А які сігнал аб небяспецы выконваецца ў нас у школе?
У такой сітуацыі ў многіх людзей пачынаецца паніка. Як вы думаеце, што такое паніка? Слайд 15.
– Хваляванне, страх і паніка заўсёды прысутнічаюць у душы чалавека, калі адбываецца надзвычайная сітуацыя.
30 мая 1999 г. многія мінчане прыйшлі на бераг ракі Свіслач на канцэрт гурта “Манга-Манга”. Раптам пачалася навальніца, якая суправаджалася буйным градам. Каля дзвюх з паловай тысяч маладых людзей паспрабавалі схавацца ад непагадзі ў падземным пераходзе. У выніку даўкі загінула 53 чалавекі. Больш за 150 чалавек атрымалі розныя раненні.
– Як вы лічыце, чаму столькі загінула людзей?
– Чаму гіне больш людзей пры паніцы?
– Што павінен ведаць кожны з нас, каб пазбегнуць панікі?
Слайд 16
Зараз давайце разгледзім памятку:
– уважліва слухай аб’явы штаба па надзвычайных сітуацыях;
– прытрымлівайся парадку дзеянняў па сігналах штаба;
– будзь побач з дарослымі, старайся не згубіцца;
– выразна выконвай распараджэнне выратавальнікаў;
– калі ты згубіўся, заяві пра гэта на пункце эвакуацыі, выразна назаві сваё імя, прозвішча, свой адрас і імёны бацькоў.
– выконвай патрабаванні МНС!
Фізкультхвілінка
Зноў у нас фізкультхвілінка.
Нахіляцца нам не мука!
Выпрасталіся, пацягнуліся,
А цяпер назад прагнуліся.
Размінаем рукі, плечы,
Каб сядзець было лягчэй.
Галава стамілася таксама.
Так давайце ёй дапаможам!
Направа, налева, раз і два.
Думай, думай, галава!
V Замацаванне вывучанага
Зараз прапаную раздзяліць віды надзвычайных сітуацый на дзве групы: прыродныя і па віне чалавека.
– Як называюцца прыродныя НС?
– Якія стыхійныя бедствы могуць адбывацца ў нашай мясцовасці?
Слайд 17
Ураганы – вельмі моцныя вятры, хуткасць якіх больш, чым у аўтамабіля, які імчыць па вуліцы (прыкладна 120 км/ч). На Далёкім Усходзе іх часта называюць “тайфунамі”.
Бура – гэта разнавіднасць урагану. Зімой яна падымае шмат снегу (завіруха, буран). Летам, асабліва ў гарачае надвор’е, бываюць пыльныя або пясчаныя буры. У пустынях іх называюць “самумамі”. А буру на моры называюць “штормам”.
Смерч – гэта таксама разнавіднасць урагану. Смерч мае выгляд хуткага слупа, падобнага на трубу гіганцкага пыласоса. Ён уцягвае ў сябе ўсё, што трапляецца на яго шляху.
Слайд 18
Паводка – часовы ўздым вады ў рацэ, возеры або моры. Пры гэтым вада затапляе і разбурае дамы, палі, лініі электраперадач. Гэта бывае з-за моцных ліўняў, хуткага раставання снягоў, разбурэння плацін і дамбаў, цунамі, ураганнага ветру. Яны бываюць кароткімі (ад некалькіх гадзін) і працяглымі (больш за два тыдні).
– Ад чаго (каго) будзе залежаць жыццё і здароўе чалавека, які знаходзіцца ў небяспечных умовах?
– Якую інфармацыю неабходна паведаміць выратавальнікам у надзвычайных сітуацыях?
– Вывучыце самастойна інфармацыю на картках.
Пры экстранным выкліку дапамогі па тэлефоне паведаміце коратка наступныя дадзеныя:
– прычыну выкліку (пажар, паводка, няшчасны выпадак, пах газу, выбух, адключэнне ліфта і т. п.);
– дакладны адрас (населены пункт, вуліца, нумар дома або кватэры, паверх, пад’езд, код);
– сваё прозвішча і нумар тэлефона;
– запомніце прозвішча і нумар тэлефона дзяжурнага, які прыняў выклік, а таксама час паведамлення.
Уявіце, што я ратавальнік і вы мне павінны правільна паведаміць інфармацыю пра сябе. Давайце патрэніруемся і запоўнім анкету.
(Настаўнік раздае анкету дзецям, і яны яе самастойна запаўняюць).
Анкета.
1. Прозвішча, імя, імя па бацьку ……………………………………………………..
2. Бацькі .……………………………………………………………..…….
3. Адрас ……………………………………………………………..………
4. Памер небяспекі …………………………….………………………..…
VI Падвядзенне вынікаў. Рэфлексія
Камп’ютарны тэст (Гугл-форма)
– Малайцы! Справіліся з заданнем.
– Як трэба сябе паводзіць у надзвычайнай сітуацыі?
– Навошта нам неабходна ведаць аб надзвычайнай сітуацыі?
Мы з вамі гаварылі пра надзвычайныя сітуацыі і стыхійныя бедствы. Спадзяюся, што вам не прыйдзецца апынуцца там, дзе жыццё чалавека падвяргаецца рызыцы. Але, калі ўсё-такі гэта адбудзецца, самае галоўнае – не панікуйце і ўспомніце ўсё, аб чым мы гаварылі на сённяшнім уроку.