“Нам патрэбен новы падыход у арганізацыі прафарыентацыйнай работы, — заявіў міністр адукацыі Андрэй Іванец. — Прадстаўнікі прадпрыемстваў і арганізацый павінны непасрэдна ўзаемадзейнічаць з будучым абітурыентам”.
Пытанні прафарыентацыйнай работы былі сярод тых, што абмяркоўвалі падчас рэспубліканскага семінара “Узаемадзеянне арганізацый і ўстаноў адукацыі ў кадравым забеспячэнні эканомікі: стан і перспектывы развіцця”. Міністр адукацыі адзначыў, што забеспячэнне эканомікі краіны кадрамі, у першую чаргу прадстаўнікамі рабочых прафесій, — задача вельмі актуальная і шматбаковая. Якасць падрыхтоўкі кадраў залежыць ад эфектыўнасці ўзаемадзеяння заказчыкаў і ўстаноў прафесійнай адукацыі на ўсіх этапах: ад прафарыентацыі і стварэння пазітыўнага іміджу рабочых прафесій да працаўладкавання і замацавання маладых спецыялістаў. Таму да абмеркавання пытання запрасілі прадстаўнікоў фактычна ўсіх зацікаўленых органаў дзяржкіравання і цэлы шэраг прадпрыемстваў і канцэрнаў.
У семінары ўзялі ўдзел кіраўнікі міністэрстваў адукацыі, архітэктуры і будаўніцтва, працы і сацыяльнай абароны, канцэрна “Беллегпрам”, шэрага прадпрыемстваў, а таксама прадстаўнікі РІПА, дырэктары прафесійных каледжаў і ліцэяў, кіраўнікі галоўных упраўленняў па адукацыі аблвыканкамаў і камітэта па адукацыі Мінгарвыканкама. Месцам сустрэчы стала ААТ “Камволь”.
“Сёння мы сабраліся, каб выпрацаваць выразныя, гнуткія механізмы, для таго каб, з аднаго боку, нашы спецыялісты былі запатрабаваны на рынку працы, а з другога боку, каб работадаўцы, якія прымаюць нашых спецыялістаў, былі поўнасцю задаволены ўзроўнем іх падрыхтоўкі, іх кампетэнцыямі. І ўсё гэта разам дасць адпаведны сінергетычны эфект для развіцця эканомікі нашай краіны”, — падкрэсліў А.І.Іванец.
Прадпрыемствы нашай краіны разлічваюць на пастаянны прыток кадраў. Кожнае прадпрыемства хоча атрымаць спецыяліста кваліфікаванага і з тымі кампетэнцыямі, якія неабходны для работы на гэтым прадпрыемстве. Гэта абумоўлівае неабходнасць пошуку новых падыходаў да развіцця ўзаемадзеяння арганізацый і ўстаноў адукацыі.
Актуальная задача — фарміраванне выразнага якаснага і колькаснага заказу на падрыхтоўку кадраў. Важную ролю ў гэтым адыгрываюць органы дзяржкіравання, якія курыруюць пэўныя віды эканамічнай дзейнасці, — яны павінны сфарміраваць не толькі колькасныя паказчыкі патрэбы кадраў, але і вызначыць функцыі, якімі павінны валодаць рабочыя, спецыялісты. Міністэрства адукацыі, у сваю чаргу, ставіць перад сабой задачу аператыўна рэагаваць на ўсе змены, карэкціраваць аб’ёмы, структуру і змест падрыхтоўкі кадраў.
Міністр падкрэсліў неабходнасць актыўнага ўключэння заказчыкаў кадраў у прафарыентацыйную работу. Зараз прафарыентацыяй у асноўным заняты школы і ўстановы прафадукацыі. Аднак, хто, як ні прадпрыемствы і арганізацыі, найбольш зацікаўлены, каб у прафесійныя ліцэі і каледжы, а значыць, потым і да іх на работу, прыходзілі матываваныя юнакі і дзяўчаты? Прадстаўнікі прадпрыемстваў і арганізацый павінны непасрэдна ўзаемадзейнічаць з будучым абітурыентам. Яны павінны агучваць не толькі патрэбу ў кадрах, але і перспектывы далейшага прафесійнага і працоўнага росту для маладых спецыялістаў на іх прадпрыемстве.
Якасць падрыхтоўкі кадраў залежыць ад эфектыўнасці ўзаемадзеяння заказчыкаў і ўстаноў прафесійнай адукацыі на ўсіх этапах.
З сакавіка гэтага года пашыраюцца магчымасці мэтавай падрыхтоўкі. Заказчыкамі кадраў могуць выступаць прадпрыемствы, якія знаходзяцца ў любым населеным пункце. Раней такой магчымасцю маглі скарыстацца толькі арганізацыі, што знаходзяцца ў гарадах і мястэчках з колькасцю жыхароў да 20 тысяч.
Андрэй Іванец адзначыў, што ў наступным годзе плануецца дасягнуць кантрольных лічбаў па мэтавай падрыхтоўцы для спецыялістаў у галіне аховы здароўя 80% ад агульнай колькасці бюджэтных месцаў, для спецыялістаў аграпрамысловага комплексу — 70%, для іншых — 60%.
“Настаў час рыхтаваць кадры дакладна пад патрэбы эканомікі. Навучанне прафесіі — гэта вырашэнне цэлага шэрага пытанняў кадравага забеспячэння эканомікі краіны. Зыходзячы з гэтага пастулата, выбудоўваецца работа сістэмы адукацыі сёння”, — заўважыў міністр.
Яшчэ адно актуальнае пытанне — замацаванне і прафесійны рост выпускнікоў на прадпрыемствах. Працэнт замацавання маладых спецыялістаў сёння пакідае жадаць лепшага. А.І.Іванец падкрэсліў, што неабходна выкарыстоўваць усе матывацыйныя інструменты: кар’ерныя траекторыі, перспектывы самаразвіцця, павышэнне кваліфікацыі, удзел у праектах, сацыяльныя пакеты.
Яшчэ адным важным пытаннем з’яўляецца навучанне і перанавучанне дарослага насельніцтва. Другасная занятасць — гэта агромністы кадравы патэнцыял, які пакуль выкарыстоўваецца не ў поўнай меры. З-за негатыўных дэмаграфічных працэсаў моладзь не можа цалкам закрыць патрэбу ў рабочых і спецыялістах. Штогод з устаноў ПТА і ССА выпускаецца каля 60 тысяч чалавек, і гэтая лічба не закрывае ўсе вакансіі рынку працы. Таму неабходна працаваць з дарослымі — прадпрыемствам рэальнага сектара эканомікі трэба выбудоўваць стратэгію на перанавучанне дарослых, правядзенне прафесійнай дыягностыкі і вызначэнне, у якой галіне трэба павысіць кваліфікацыю работніка або навучыць новым кампетэнцыям, каб павялічыць прадукцыйнасць працы.
Шэраг праблемных пытанняў акрэсліў у сваім выступленні рэктар РІПА Валерый Мікалаевіч Галубоўскі. Так, ён звярнуў увагу на неабходнасць уключэння кампаній прыватнай формы ўласнасці ў работу па прагназаванні патрэбнасці працоўных рэсурсаў. Такія кампаніі з’яўляюцца актыўнымі спажыўцамі кадраў, прымаюць на работу многа рабочых і служачых. Аднак пры гэтым іх патрэбы пры фарміраванні заказу кадраў не ўлічваюцца — галіновыя міністэрствы і мясцовыя органы ўлады, забяспечваючы развіццё галіны і рэгіянальнай эканомікі, абапіраюцца, па сутнасці, толькі на патрэбы падначаленых ім дзяржарганізацый. Бачыцца мэтазгодным узмацненне ролі аб’яднанняў і наймальнікаў прыватных арганізацый у пытаннях заказу кадраў і сумеснага фінансавання падрыхтоўкі кадраў.
В.М.Галубоўскі лічыць, што для вырашэння пытанняў кадравага забеспячэння неабходна больш эфектыўна выкарыстоўваць існуючыя рэсурсы за кошт павышэння прадукцыйнасці працы, развіваць нацыянальную сістэму кваліфікацый, аператыўна ўкараняць частковыя кваліфікацыі і развіваць цэнтры прызнання кваліфікацый рабочых.
Выступленні прадстаўнікоў рэальнага сектара эканомікі на семінары паказалі, што і ў іх ёсць разуменне неабходнасці працаваць у цеснай сувязі з сістэмай адукацыі. Настаў час гэтае разуменне ўвасобіць у рэальных справах.
Дар’я РЭВА.