Пашыраць кругагляд сваіх навучэнцаў я пачала з экскурсій па малой радзіме, з наведвання музеяў нашага раёна. На працягу ўсяго 2020 года мы з хлопцамі і дзяўчатамі Пархімаўскага ясляў-сада – базавай школы наведвалі музеі нашага Бераставіцкага раёна і сумесна стварылі экскурсійны маршрут “Жамчужыны Бераставітчыны”.
Аб’екты, якія найбольш поўна характарызуюць наш раён, былі аб’яднаныя ў маршрут, і падарожжа пачалося. Ведаеце, сустрэча з мінулым пачалася на тэрыторыі школы, дзе расце дуб, які быў пасаджаны ў год адкрыцця будынка школы ў 1971 годзе. Незвычайная парода дуба – пірамідальны. У вышыню дрэва, крона якога здалёк нагадвае піраміду, дасягае каля 25 метраў. Варта адзначыць, што ствол практычна зліваецца з лісцем. Справа ў тым, што кара балотнага дуба цалкам зялёная з прымешкай карычневага. Лісце мае глыбокія выразы і зубцы. Колер кроны – зялёны, але да восені становіцца пурпурным. Гэты дуб, як сімвал пазнання, якое разрастаецца, становіцца магутным і жыве доўга ў сэрцах нашых выхаванцаў.
Далей шлях прывёў нас у музей “Каменны летапіс зямлі” Вялікаэйсмантаўскай сярэдняй школы. Музей дастаткова малады, заснаваны ў 2005 годзе. Музеі землязнаўстваў Беларусі можна пералічыць на пальцах адной рукі. Мы наведалі экспазіцыі “Мінералы”, “Горныя пароды”, “Карысныя выкапні”,“Наш край”, пабачылі “Палеанталагічную калекцыю”, зведалі “Таямніцы ледавіковых эпох”. Вельмі зацікавіла калекцыя крэменю Беларусі, якая па якасці нават пераўзыходзіць калекцыю музея БДУ. Каталог музея ўключае 400 сапраўдных экспанатаў.
Потым на нашым шляху быў народны музей “Вытокі” Малабераставіцкай сярэдняй школы. Тут дзеці адчулі сапраўдны гонар, калі пабачылі першую ў Беларусі манаграфію пра жыццё і дзейнасць пачынальніка беларускай гісторыяграфіі І.С.Анацэвіча. Дзеці дакрануліся да архітэктурнай спадчыны: наведалі інтэр’ер сялянскага пакоя 30–40-х гадоў ХХ стагоддзя, убачылі вырабы з дрэва, ткацтва і вышыўку таго часу.
Потым мы адправіліся ў музей Бераставіцкай цэнтральнай раённай бальніцы. Дзяцей уразіла, што корпус сучаснай раённай бальніцы быў пабудаваны ў 1956 годзе на месцы былога палаца сям’і Касакоўскіх, разбуранага ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
Некалі гэты палац меў 35 пакояў; ва ўсіх пакоях ляжаў паркет, а столь у некаторых з іх была распісана вядомымі мастакамі. Вучні дзівіліся таму, што паўсюль, ад падлогі да столі, былі вялікія люстэркі, абрамленыя ў пазалочаныя рамы; а падчас урачыстых прыёмаў у вялікіх залах запальваліся шыкоўныя люстры.У музеі нам паведамілі, што ўпершыню медыцынская ўстанова на тэрыторыі Бераставіччыны згадваецца ў архіўным дакуменце 1615 года, дзе значыцца, што пры Бераставіцкім касцёле Найсвяцейшай Панны Марыі дзейнічае бальніца для бедных і абяздоленых. Цікавым для дзяцей быў той факт, што медыцынскую дапамогу ў той час аказвалі знахары, цырульнікі, якія мелі спецыяльную падрыхтоўку, і фельчары, якія працавалі па найму. Гісторыя памятае і імя першага лекара, які абслугоўваў жыхароў Бераставіцкага краю – доктар Генрых Ржачкоўскі.
Потым наш шлях пралягаў у Музей Вавёркі ў Вялікай Бераставіцы. Тут дзецямрасказалі, што Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 17 ліпеня 2006 года быў зацверджаны герб гарадскога пасёлка Вялікая Бераставіца і Бераставіцкага раёна; у аснову герба быў пакладзены гістарычны герб пасёлка “Чырвоная вавёрка пад залатой каронай”. Першыя дзве залы адведзены натуральнай тэматыцы і прысвечаны вавёрцы.Зацікавілаклетка-вальер з жывым звярком, інтэрактыўная карта “Тут жывуць вавёркі”, якая знаёміць з арэалам іх пражывання, і чучалы экзатычных прадстаўнікоў сямейства вавёрчыных. Асобна прадстаўлена тэма “Вавёркі Беларусі”. У вітрынах размешчаны чучалы, фотаздымкі вавёркі, палятухі і сусліка, якія вядуцца ў Беларусі, чучалы прыродных ворагаў вавёркі.
Наша вандроўка па родным краі скончылася каля дэкаратыўнай скульптурнай кампазіцыі “Дрэва жыцця”, якая прысвечана Вялікай Бераставіцы. Яе прыгажосць, вобразнасць і шматграннасць нікога не пакінулі абыякавым.
Хацелася б звярнуцца да настаўнікаў. Калегі, малая радзіма дае нам значна больш, чым мы ў стане ўсвядоміць. Думаю, што чалавечыя якасці, вынесеныя з дзяцінства і юнацтва, трэба дзяліць папалам: палова ад бацькоў і палова ад зямлі, якая нас вырасціла. Яна здольная выправіць памылкі бацькоўскага выхавання. Першыя і самыя трывалыя ўяўленні пра дабро і зло, пра прыгажосць мы выносім з яе і ўсё жыццё потым суадносім з гэтымі першапачатковымі вобразамі і паняццямі. Прырода роднага краю адбіваецца ў нашых думках навек. Эксперыментуйце, знаходзьце цікавыя аб’екты вашай малой радзімы і пашырайце кругагляд вашых вучняў.
Таццяна СЯЎКО,
настаўнік пачатковых класаў
Пархімаўскага ясляў-сада – базавай школы
Бераставіцкага раёна
Предложить публикацию